Glaasje water?

Tijdens mediatongesprekken ervaren mensen veel verschillende (heftige) emoties. Verdriet is daar één van. Als mensen volschieten of gaan huilen komt er vaak een verontschuldiging. En dat is nou juist niet nodig.

In ons calvinistische Nederland heerst de opvatting; 'doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg' of; 'we gaan de vuile was niet buiten hangen', 'niet klagen maar dragen' om zo maar eens een paar van die opvattingen te noemen. Vooral die eerste zit er echt in gebakken, we mogen niet te blij, te druk of te verdrietig zijn.

En dan komt het moment. Ik zie de cliënt een paar keer slikken, soms lopen mensen wat rood aan en uiteindelijk verschijnen de tranen en bijna altijd daarna een verontschuldiging daarvoor. Aan de mediationtafel is zo'n verontschuldiging helemaal niet nodig. Het is juist een signaal voor mij als mediator om te zien dat bepaalde zaken mensen raken. En dat is ook begrijpelijk als je midden in een conflict of een scheiding zit. 

Er staan bepaalde 'hulpmiddelen' bij mij op tafel, zoals de tissuebox. Het is een overweging of je die wel of niet in het zicht moet neerzetten. Een reden om het niet te doen kan zijn dat je het zou kunnen uitleggen alsof huilen niet mag en je, je tranen zo snel mogelijk moet drogen. Ik leg het echter anders uit: Door de tissues in het zicht en binnen handbereik neer te zetten geef je een signaal dat verdrietig zijn helemaal oké is en dat daar niks geks aan is. Ik merk ook dat mensen er op zo'n moment dankbaar gebruik van maken en het maakt mij niet uit of je er 1 of 20 verslijt tijdens een gesprek, daar staan ze voor. Het kan ook fijn zijn om iets 'in de handen te hebben' het doekje vast te houden en wat mee te friemelen, het kan letterlijk een houvast zijn.

Ook het glaasje water is er één. Laatst dacht ik daarover na: Waarom geven we mensen die verdrietig en/of overstuur zijn eigenlijk een glaasje water? Dit is namelijk ook een beeld wat we vaak terugzien in films en series, blijkbaar is het een handeling die internationaal bekend is en gebruikt wordt. Toen ben ik me erin gaan verdiepen. Ook hier zijn de meningen verdeeld: Als je wegloopt om een glaasje water te pakken voor de diegene dan kan het uitgelegd worden als 'ik wil even niet hier zijn en weet me geen raad met jouw emoties' Voor de mensen die deze mening delen, bij mij staan de glaasjes klaar en ingeschonken op de tafel dus: check!

Toch heeft wetenschappelijk onderzoek ook uitgewezen dat een glaasje water op zo'n moment wel degelijk kan helpen. Door iets in de hand te houden ontspant men, moet men weer controle krijgen over de spieren en de coördinatie, het glas moet immers naar de mond gebracht worden. En onze hersenen zijn daar dan (onbewust) ook even druk mee. Door het drinken vertraagt de ademhaling ook en we worden er letterlijk rustiger van. Geven we dan een signaal af dat verdriet hebben en/of overstuur zijn niet mag en zo snel mogelijk de kiem in gesmoord moet worden? Ik vind van niet. Het is een troostend gebaar en het helpt de persoon om beter uit zijn/haar woorden te komen. Bovendien staat het water er, het is niet verplicht als er geen behoefte ook prima. 

Verdrietig zijn, of welke andere emotie dan ook, is dus helemaal niets om je voor te verontschuldigen.  Wat mij betreft drink je de kraan leeg en gebruik je een tissuebox per keer als het je helpt. Dus laat maar gaan die emoties...