Mediator, zeg er nou wat van!

Als cliënten bij mij in de praktijk komen wordt er tijdens het kennismakingsgesprek altijd stilgestaan bij de pijlers van mediation. Vrijwilligheid, Vertrouwelijkheid en Onafhankelijkheid zijn de drie belangrijkste. In deze blog hebben we het over de laatste, onafhankelijkheid. Een voorwaarde die zowel  als fijn maar ook soms als lastig wordt ervaren 

door partijen.

Neutraal en onpartijdig

Onafhankelijkheid kunnen we specificeren in neutraal en onpartijdig. Een goede mediator zegt niet wat hij of zij ervan vindt, dat is ook niet belangrijk. Het gaat erom wat partijen willen. 'Wat is een goede oplossing?' wordt mij wel eens gevraagd. Mijn antwoord is dan: ' Een goede oplossing is een oplossing waar jullie allebei achter staan' Regelmatig zitten er mensen aan tafel waarvan er eentje kampt met een schuldgevoel, bijvoorbeeld door ontrouw. Ook dan is het niet aan mij om daarover te oordelen, ik weet niet in welke situatie mensen zitten, wat er allemaal meespeelt. In een eerste gesprek probeer je dat zo goed mogelijk in beeld te brengen, maar nog steeds oordeel ik niet.

Scheidsrechter

Ondanks dat je duidelijk uitlegt dat je neutraal en onpartijdig bent proberen de mensen aan tafel je soms wel uit die positie te halen. Dat doen ze niet bewust of om mij uit te testen maar meer omdat mensen nou eenmaal graag bevestiging krijgen, zeker als ze in een onzekere situatie zitten. Ik krijg wel eens van alles op me afgevuurd " Ik zie het toch niet verkeerd, of wel dan?"' Of "Ik ben toch helemaal niet onredelijk?' en soms gaat het nog wat directer: "Wat vind jij nou van....?" deze vragen/opmerkingen gaan eigenlijk altijd gepaard met een vragende blik mijn kant op. Ogen die smeken: "Mediator, zeg jij er nou eens wat van!" Helaas dat gaan we niet doen. Als mediator zit ik aan tafel voor álle partijen, ik zit daar als professional en heb geen mening. Tuurlijk als mens heb ik die wel en het gebeurt vaak dat, dat omhoog borrelt maar ik ben me heel bewust dat dan niet de mediator spreekt en schakel het snel weer uit. Nee, we zijn geen scheidsrechter of een rijdende rechter Meester Reid of Frank Visser die dan letterlijk als een arbiter optreden. Dit is mijn uitspraak en zo is het! Helaas, het hoort niet bij mijn vak.

Uiterste poging

Soms proberen mensen in een uiterste poging zich toch nog voor hun zaak te 'winnen'. Je krijgt bijvoorbeeld een mailtje waarin de ander niet in de cc is opgenomen, en wat toch echt een van de spelregels is, waarin staat waarom de ander het niet bij het juiste eind heeft, onredelijk, narcistisch en moeilijk is. Of je krijgt een telefoontje waarin mensen proberen bevestiging bij je te zoeken. Ook dat veroordeel ik niet. Het is begrijpelijk, we willen bevestiging. Als we dat niet krijgen dan voelt het een beetje als een los eindje en daar houdt ons brein niet van. Bovendien kunnen we dan een excuus fabriceren voor ons eigen gedrag: 'Ik verhief mijn stem alleen maar door zijn/haar houding' Het is een evolutionair mechanisme wat in ons zit. Toch krijgen de mensen niet waar ze op hoopte, de mail gaat ongeopend weer retour met het verzoek hem opnieuw de sturen met de ander ook in de adresbalk en de telefoontjes verlopen ook niet zoals men misschien hoopt. Ik help ze er namelijk niet mee, het is niet mijn plaats. Sterker nog, ik zou het mediationproces daarmee in gevaar brengen!

Wat doen we wel?

In een conflict heeft ieder zijn eigen waarheid. Het gaat er ook niet om wat de waarheid is, het gaat erom hoe mensen bepaalde situaties hebben ervaren en hoe ze dit beïnvloed heeft. Als mediator gaan we op zoek naar de verbinding. Ook weten mensen heel goed wat ze niet willen maar nóg interessanter is om helder te krijgen wat ze wél willen. Daar zitten de behoefte en als je in een behoefte wordt gekend en misschien wel voldaan geeft dat openingen. 'Je wilt geen gedoe meer zeg je, klopt het dat je rust wilt?' bijvoorbeeld. En dat 'Hoe zit rust eruit voor jou?' 'Wat betekent het voor jou als je rust ervaart' dit zijn vragen die dan bijvoorbeeld aan de orde kunnen komen. Dan kan er verbinding ontstaan en verdwijnt vanzelf de behoefte om aan de mediator te vragen wat zij ervan vindt..